Punkty spustowe to obecnie powszechnie znany problem, z którym spotyka się coraz więcej osób. To zaburzenie strukturalne mięśni i powięzi dotyka zarówno osoby aktywne, jak i te prowadzące siedzący tryb życia. Punkty spustowe to bolesne miejsca w obrębie niedokrwionych włókien mięśni szkieletowych lub powięzi mięśniowej. Charakterystyczne jest to, iż w trakcie palpacji wyczuwalne jest zgrubienie na przebiegu nadmiernie napiętego pasma mięśniowo-powięziowego. Istnieje wiele teorii tłumaczących proces ich powstawania. Jedna z nich twierdzi, iż w trakcie urazu dochodzi do wielu niekorzystnych zmian na poziomie komórkowym, które prowadzą do zaburzenia ukrwienia włókien mięśniowych. Taka sytuacja powoduje, iż do włókien nie dociera tlen, ani nie są usuwane produkty przemiany materii, a w konsekwencji wydzielane zostają substancje drażniące receptory bólowe w mięśniu. Wiedząc jaki jest główny powód dolegliwości bólowych, terapia polega na zwiększeniu ukrwienia tego miejsca między innymi poprzez kompresję, która powodować może również ból miejscowy lub promieniujący. Do powstawania punktów spustowych mogą przyczyniać się przeciążenia układu mięśniowego, urazy, choroba zwyrodnieniowa, a nawet stres.
Punkty spustowe można podzielić na aktywne i ukryte. Z aktywnym punktem spustowym mamy do czynienia wtedy, gdy ból pojawia się zarówno podczas aktywności mięśni, jak i w ich spoczynku. Punkty te zmniejszają elastyczność mięśni, a czasami nawet ich drżenie. Ukryty punkt spustowy nie jest odczuwalny na co dzień, jego obecność jesteśmy w stanie wykryć dopiero w trakcie badania. Oba typy mogą zmieniać swą postać w zależności od aktywności.
Do głównych objawów zaliczamy :
- ból miejscowy,
- ból rzutowany w charakterystycznym dla lokalizacji punkcie np. punkt spustowy mięśnia czworobocznego zlokalizowany nad grzebieniem łopatki – ucisk powoduje promieniowanie aż do potylicy po tej samej stronie,
- ograniczenie ruchu czynnego i biernego z wyczuwalnym oporem końcowym,
- osłabienie mięśni oraz ich koordynacji,
- różnego rodzaju reakcje wegetatywne (potliwość, skurcz naczyń krwionośnych, gęsia skórka),
- zaburzenia czucia głębokiego,
- zawroty głowy i zaburzenia równowagi (dla lokalizacji punktów w okolicy szyi, obręczy barkowej i głowy),
- gwałtowana reakcja na badanie palpacyjne.