Ból jest objawem, z którym najczęściej obcują fizjoterapeuci, czy lekarze. Traktuje się go jako piąty parametr życiowy, zaraz po ciśnieniu tętniczym, temperatury, tętna i częstości oddechu (1).  Rozpoznawanie określonych wzorców bólu jest kluczowe podczas badania.  Świadomość możliwości rzutowania bólu do układu mięśniowo- szkieletowego przez narządy wewnętrzne będące w dysfunkcji może pomóc fizjoterapeucie ustalić trafniejszą diagnozę lub pozwoli odesłać pacjenta do odpowiedniego specjalisty.

Mechanizmy rzutowania bólu trzewnego nie są poznane do końca. Modele wyjaśniające to zagadnienie bazują na mechanizmach czucia somatycznego.  Aferentne ( dośrodkowe włókna przewodzące od receptora do ośrodka nerwowego)  jest silnie powiązane z naczyniami krwionośnymi, tak jak układ współczulny. (2)

 

Do najbardziej powszechnych, niezależnych od siebie mechanizmów rzutowania w przypadku bólu trzewnego należą:

  • rozwój zarodkowy
  • unerwienie wielosegmentowe
  • bezpośredni ucisk i wspólne drogi nerwowe

 

Rozwój zarodkowy – wzorce rzutowania są warunkowane od rozwoju narządów w okresie zarodkowym. W dużym uproszczeniu ból rzutowany jest do rejonów, w których określony narząd znajdował się w tym okresie. Ból z narządów wewnętrznych nie musi być zlokalizowany dokładne nad zajętym narządem.

Unerwienie wielosegmentowe – układ autonomiczny jest częścią obwodowego układu nerwowego. Narządy wewnętrzne mają unerwienie pochodzące z kilku segmentów i dlatego ból trzewny może rzutować do powiązanych z nim obszarów skórnych. Typowym przykładem jest ból związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego.  Nie jest on zazwyczaj odczuwalny w sercu, a może się pojawić w każdej strukturze unerwionej przez nerwy od trzeciego kręgu szyjnego  do czwartego kręgu piersiowego. Brać można pod uwagę żuchwę, bark, szyję, górne aktony mięśnia czworobocznego.
Bezpośredni ucisk – bazuje na tym, że wiele narządów wewnętrznych leży w pobliżu przepony. Każda dysfunkcja narządu może powodować ucisku przepony. Ucisk przepony w części centralnej może rzutować do barków. Z kolei obwodowy ucisk przepony może dawać rzutowanie do brzegów żeber i okolicy lędźwiowej.

Artykuł oparto na informacjach zawartych w książce „ Diagnoza różnicowa dla Fizjoterapeutów, Goodman Snyder.”