Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) udar mózgu to nagłe wystąpienie ogniskowych lub globalnych zaburzeń czynności mózgu, trwające dłużej niż 24 godziny i wynikające z przyczyn naczyniowych.

Udar mózgu to tak naprawdę jego uszkodzenie, obumarcie fragmentów tkanki z powodu zatrzymania dopływu krwi do tkanki mózgowej.

Wyróżniamy trzy rodzaje udarów:

  1. Udar niedokrwienny – około 85 % przypadków – wywołany jest zamknięciem lub zwężeniem światła naczyń, które doprowadzają krew do mózgu. Wskutek tego krew nie przepływa przez mózg lub robi to w bardzo małych ilościach, które nie wystarczają, aby komórki mogły otrzymać jej wystarczającą ilość. Prowadzi to do zaburzenia utlenowania i odżywienia komórek nerwowych, a w konsekwencji do ich obumarcia.
    Głównymi przyczynami udaru niedokrwiennego są np.: cholesterol oraz wynikająca z tego miażdżyca lub zatory krwi.
  2. Udar krwotoczny – powstaje w wyniku rozerwania naczynia mózgowego (np. pęknięcia ściany tętnicy mózgowej), powodując wynaczynienie krwi w obrębie mózgowia lub do przestrzeni podpajęczynówkowej.  Krew nie jest w stanie dotrzeć do tkanki mózgowej w okolicę zaopatrywaną przez pękniętą tętnicę. Powoduje to również zniszczenie sąsiednich tkanek nerwowych, zwiększenie ciśnienia wewnątrz czaszki, co skutkuje zaburzeniem funkcjonowania całego mózgu.
  3. Udar bezobjawowy (tzw. mały udar, TIA) – jest to przemijające, ogniskowe zaburzenie funkcji neurologicznych spowodowane przemijającym, ostrym niedokrwieniem mózgu, który obraz kliniczny przypomina udar mózgu. Objawy zwykle ustępują do 24 godzin po incydencie. TIA może zwiększać ryzyko wystąpienia udaru nawet dwu do czterokrotnie.

Objawy

Objawy mogą ulegać nasilaniu, a w kolejnych kilkunastu godzinach od incydentu całkowicie ustąpić po czym znów się nasilać. Każdy udar mózgu jest stanem bezpośrednio zagrażającym zdrowiu i życiu pacjent,a dlatego warto znać podstawowe oznaki by móc możliwie wcześnie wykryć udar. Leczenie szpitalne powinno być wdrożone nie później niż 3h od początku udaru, dlatego każda sekunda jest na wagę złota.

Do najczęstszych oznak udaru zaliczamy:

  • zaburzenia widzenia
  • problemy z równowagą i koordynacją ruchów (potykanie się, kłopoty z ubieraniem)
  • niedowład mięsni twarzy po jednej stronie (np. opadanie kącika ust)
  • osłabienie kończyny górnej i/lub dolnej
  • bardzo silny ból głowy
  • trudności podczas mówienia lub połykania
  • utrata przytomności